GSD I en de rol van vitamine B3 in het ontstaan van levertumoren

Glycogeenstapelingsziekte type I (GSD I) is een zeldzame, aangeboren stofwisselingsziekte waarbij het lichaam moeite heeft om de bloedsuikerspiegel stabiel te houden. Dat komt doordat een belangrijk enzym – glucose-6-fosfatase – niet goed werkt. Dit enzym zorgt er normaal voor dat opgeslagen suikers in de lever weer vrijkomen als het lichaam ze nodig heeft, bijvoorbeeld tijdens de nacht of tussen maaltijden door.

Bij kinderen met GSD I gebeurt dit niet goed, waardoor ze een ernstig risico lopen op een te lage bloedsuiker. Zonder behandeling kunnen ze last krijgen van groeiachterstand, epileptische aanvallen of zelfs in shock raken. Dankzij een streng dieet kunnen deze risico’s deels onder controle worden gehouden. Maar zelfs met de juiste behandeling is er op de lange termijn een verhoogd risico op levertumoren. Hoe deze ontstaan, weten we nog niet precies.

Een nieuwe kijk op vitamine B3

Onderzoekers in het UMCG, expert op het gebied van stofwisselingsziekten, ontdekten iets opvallends in muizen met GSD I: de verwerking van vitamine B3 in hun lichaam verloopt anders dan normaal. Vitamine B3 speelt een belangrijke rol in allerlei processen in de cel, zoals het aansturen van de suikerhuishouding en het beschermen van het DNA. Als deze processen verstoord zijn, kan dat bijdragen aan het ontstaan van tumoren.

In muizen met GSD I zagen de onderzoekers dat vitamine B3 sneller wordt afgebroken en uitgescheiden, wat mogelijk gevolgen heeft voor de bescherming van het DNA. Dit patroon herkennen we ook uit andere vormen van kanker.

Wat willen we onderzoeken?

In dit project ontwikkelen onderzoekers een nieuwe, gevoelige meetmethode om precies te kijken hoe vitamine B3 wordt verwerkt bij GSD I. Ze doen dit in levers van muizen én in leverweefsel van mensen met GSD I (dat na transplantatie beschikbaar komt). Ook gebruiken ze kleine stukjes leverweefsel in het lab, zodat ze zo min mogelijk proefdieren hoeven te gebruiken.

Waarom is dit belangrijk?

Met dit onderzoek hopen we beter te begrijpen hoe levertumoren ontstaan bij GSD I. Dat kan helpen om in de toekomst eerder in te grijpen of zelfs tumoren te voorkomen. Zo werken we toe naar betere vooruitzichten voor mensen met deze zeldzame aandoening.